Işık fotoğrafın temelidir, ışık olmadan fotoğraf olmaz. Biz fotoğrafçılar, doğru ve etkili fotoğraflar üretebilmek için her zaman uygun ışık şartlarının peşinde koşar ve ışığı fotoğraflarımızda değişik yöntemlerle kullanırız. Kimi zaman ters ışıktan faydalanıp silüetler, kimi zaman objemizi ışıklı alanlara düşürerek lekeler oluşturur, kimi zaman da ışığın yönüne göre oluşan gölgeleri kuvvetli bir fotografik unsur olarak kullanırız. Böyle zamanlarda, çekim alanımızdaki mimari veya doğal unsurların gölgeleri de fotoğraflarımıza ayrı bir zenginlik katar. Hatta bazen gölgeler objenin kendisinden daha ilgi çekici bile görünebilir.
SANATSAL VE DRAMATİK ETKİ
Bazen kafamızdaki fotoğrafı yakalamamıza engel olduğu için kızdığımız gölgeleri doğru kullandığımızda fotoğraflarımızı çok daha çekici ve güçlü hale getirebiliriz. Çünkü gölgeler, bazen konuyu sadeleştirirek, bazen istemediğimiz detayları saklayarak, bazen de ana objemizi vurgulayarak fotoğrafımızı çok daha etkileyici yapabilir. Önemli olan gölgeyi nerede, ne ölçüde ve nasıl kullanmamız gerektiğini bilmektir.
Fotoğrafta gölge kullanımının sanatsal ve dramatik kareler yaratmak açısından son derece önemli olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü gölgelerin, özellikle mimari fotoğraflarda ve portrelerde yarattığı dramatik etki tek kelimeyle eşsizdir.
RESİM SANATINDA GÖLGE
Gölgenin görsel sanatlarda kabul görmesi batı resminde perspektifin kullanılmasıyla başlar. Perspektifin gözardı edilmesi nedeniyle doğu resminde uzun süre gölge yoktur.
Barok dönemin en bilinen iki ışık–gölge ressamı Rembrandt ve Caravaggio modellerin konturlarını, ayrıntılarını gölgeyle yumuşatarak saklamayı tercih ederler. Hatta ışığı da gölgeleriyle harmanlarlar. Bu dönem resimlerinin ortak özelliği, çoğunlukla sol üstten ya da ön taraftan aydınlatmanın tercih edilmesidir. Bu tarz, portre fotoğraflarında çok sık tercih edilen bir tarzdır.
Modern dönemde gölge konusunda dikkat çeken ressamların başında Chirico gelir. Boş meydanlar ve mimari eserleri sert gölgelerle resmeder. Picasso’ nun da kullandığı gölgelerle dikkat çeken çalışmaları vardır.
MİMARİ ÖĞELERLE GÖLGELER
Fotoğraf çektiğimiz bölgelerdeki pek çok mimari öğe fotoğraflarımıza ayrı bir boyut katacaktır. Güneş ışığının tepeden geldiği öğle saatlerinden kaçınarak gölge peşine düştüğümüz saatlerde, gözlerimiz daima yerlerde, duvarlarda, tavanlarda veya modelimizin yüzü veya çevresindeki gölgelerin peşinde olmalıdır. Binalar, kuleler, elektrik direkleri, sütunlar, geçitler, merdivenler, parmaklıklar, süslemeler, heykeller, pencereler… hepsinin gölgeleri doğru pozlama değerleriyle fotoğraflarımızın değerini arttıracaktır.
DOĞADA GÖLGELER
Doğada yakalayacağımız gölgeler de en az mimari öğeler kadar etkili görünebilir.
Ormanlık alanlarda toplu ağaç gölgeleri, ağaç, hayvan veya bitkilerin yere veya duvarlara yansıyan gölgeleri, bu gölgelerin insanla birlikte kullanımı yine estetik yönü güçlü fotoğraflar ortaya çıkaracaktır.
PORTREDE GÖLGELER
Fotoğrafçı Jose Mercado, portre fotoğrafçılığında gölgeler için şöyle diyor: “Işığı gerçekten seviyorum ama dürüst olmak gerekirse gölgeleri daha çok tercih ediyorum, izleyicinin dikkatini fotoğraflanan kişiye odaklamak için nötr ortamlar kullanmayı seviyorum.” Onun için ışık kontrolü sadece fotoğraflayacağı kişinin nasıl aydınlatılacağından ibaret değil, gölgelerde neleri gizlemeyi tercih ettiğini de kapsıyor.
• Gün ortasında güneş tam tepededir ve tepe ışığı gözlerin altında, çenenin altında derin koyu gölgeler oluşturur. Yüze düşen sert gölgeleri yumuşatmak için, makinenizin flaşını kullanabilirsiniz. Cephe ışığında yüzde daha az gölge olacağından en kolay ışık türüdür fakat bu da gölgelerin azlığından iki boyutlu ve sıkıcı bir görünüme neden olur.
• Yanal ışıklandırma ise modelinizi belirginleştirir, çevre çizgileri ortaya çıkarır. Portre çekerken 45 derecelik yanal ışık fotoğrafı en güzel gösteren ışıklandırmalardan biridir. Modelinizin konumunu güneş veya ışık yalnızca bir taraftan gelecek şekilde ayarlayın. Yüzün bir kısmını iyi aydınlatıp, diğer kısmı gölgede bırakarak çekici bir etki yaratırsınız.
GÖLGE FOTOĞRAFI HER YERDE ÇALIŞILABİLİR
Gölgenin oluştuğu her yerde gölge fotoğrafı çalışabilirsiniz. Evde çalışırken çizgi-kare-benek vb. efektler verebilecek çeşitli eşyalardan, tüllerden, jaluzilerden faydalanabilir veya çalışmalarınızda kullanmak üzere kendiniz farklı materyallerden yardımcı aksesuarlar yapabilirsiniz.
FARKLI OBJELERLE DENEMELER YAPABİLİRSİNİZ
YUKARIDAN BAKMAK HARİKALAR YARATIR
NASIL ÇEKMELİ ? – NELERE DİKKAT EMELİ ?
Işık ve Gölge konusunda fotoğraf çekmeye çalışırken dikkat edilmesi gereken nokta, ışıklı ve karanlık alanlar arasında yüksek kontrast olmasıdır. Belirgin olmayan bir gölge, istediğimiz güçlü etkiyi yaratamayacaktır.
Gölge fotoğrafı çalışıyorsak, odak noktamızın gölgeler olduğu unutulmamalıdır. Gölgeleri kadrajımıza alırken en uygun yerleşimin nasıl olması gerektiğini iyi planlamalı ve kompozisyon kriterlerimizi de gözardı etmemeliyiz.
BAŞARILI GÖLGE FOTOĞRAFLARI İÇİN
• Gölge fotoğrafı çekimleri hakkında bilgi sahibi olun. Yapılan çekimleri inceleyin, internetten araştırma yapın, eğitmenlerinize danışın.
• Sabahın erken saatleri veya gün batımı, uzun ve yumuşak gölgeler oluşturmanıza olanak verecektir. Güneş ne kadar yüksekteyse, gölgeleriniz o kadar kısa, güçlü ışık sebebiyle de sert ve yoğun olacaktır. Öznenizi her zaman güneşe karşı çekin. Yüksek perde hızı, düşük ISO ve orta diyafram açıklığı kullanın.
• Güneş ışığını kontrol edemezsiniz ama kullanacağınız suni ışık kaynakları sizin kontrolünüz altındadır. Yoğunluğunu, rengini, yönünü ve dolayısıyla gölgenizin kalitesini siz belirlersiniz.
• Natürmort çekimlerde projektör ve fener kullanarak ışığı alçaktan tutup güçlü gölgeler elde edebilirsiniz. Işığı farklı açılardan kullanarak gölgelerinizi çeşitlendirebilirsiniz.
• Gölgelerle yaratıcı portreler çekebilirsiniz. Yumuşak bir ışık kaynağı kullanın. Işık kaynağınızı özneye yakın bir konuma yerleştirirseniz daha geniş ve yumuşak gölgeler elde edersiniz.
• Gölge fotoğraflarınızda mimari yapıları kullanmak için ışığın kuvvetli ve gölgenin koyu olduğu, havanın açık ve güneşli olduğu bir gün seçin.
AREL KALENDER’ DEN GÖLGELER
BİRAZ DA EĞLENELİM – YARATICI ZİHİNLER
Belçikalı sanatçı ve film yapımcısı Vincent Bal, kendine özgü bir yöntemle gölgelere hayat veriyor. Sanatçı, günlük hayatta kullandığımız objelerin gölgelerini, çizimleriyle harmanlayarak oldukça ilgi çekici işlere imza atıyor.
Instagram: @vincent_bal
KAYNAKÇA
https://fotolifeakademi.com/fotograf-cekim-teknikleri/golgelerle-yaratici-fotograflar
https://www.lamimfoto.com/blog/isik-ve-golgeler-jose-mercado-nun-portre-fotografciligi.html
Shadows in Photography – How Seeing the Shadows Helps You Understand the Light
https://contrastly.com/working-with-shadows-in-your-photography/
https://www.boredpanda.com/filmmaker-turns-into-shadow-doodler/?utm_source=google&utm_medium=organic&utm_campaign=organic
Çok iyi toparlanmış, bilgi verici ve eğitici bir yazı olmuş. Teşekkürler
Teşekkürler, değer kattınız.
Drone’ların kullanımının artması ile yukarıdan çekilen fotoğraflar insanların görmeye alışık olmadığı açılar olduğu için normalden daha fazla etki yarattığını düşünüyorum. Birkaç sene sonra gözlerimiz bunlara da alışacak ve eskisi kadar etki yaratmayacaktır. Bu benim görüşüm elbette, daha farklı teknikler de ortaya çıkabilir. Keyifli bir makale, elinize sağlık.
Teşekkürler, değer kattınız.